Sommigen noemen de Haven Oostende een "lege haven". Wij zouden het niet zo pessimistisch willen stellen. Er zijn immers . Investeringen in infrastructuur, om de twee nieuwe strekdammen niet te noemen, gemotiveerd personeel, en gelegen vlakbij de stad dichtbij alle faciliteiten. Bovendien zijn de verwezenlijkingen op het vlak van off shore energie ronduit indrukwekkend. 182 windmolens staan in het Belgische deel van de Noordzee. Dat aantal zal nog sterk groeien in de komende paar jaar. 28 ha is beschikbaar in de voorhaven en er werd geïnvesteerd in verstevigde kaaimuren, zwaarlastkades, etc.vele troeven

Iedereen vindt het evident dat het onderhoud en de vernieuwing vanuit Oostende gebeurt, maar dat is het niet. Een pluim dus voor het havenbestuur. Idem voor innovatie. De Haven is een deel van de cluster van vernieuwing en innovatie, het jaarverslag toont aan dat daar in 2014 opnieuw belangrijke stappen werden gezet.

Onze haven is dus geen lege haven, maar wel een slapende haven. Ze moet dringend wakker worden geschud, want ze heeft zoveel meer potentieel dan wat er nu uitkomt. En ze moet veel meer diversifiëren, inzetten op verschillende soorten activiteiten, om zo minder kwetsbaar te zijn.

Kijk naar het algemeen overzicht van de haventrafiek. Net zoals vorig jaar, staan er in het jaarverslag 2014 geen procentuele evoluties. Wellicht omdat dit het overzicht pijnlijker maakt, maar wij hebben de berekeningen gemaakt.

De roro is tot nul herleid, het aantal passagiers is ingestort. Lichtpunt is een kleine stijging van de general cargo, bovendien met meer verschillende soorten goederen dan voorheen. Dat opent perspectieven, maar kan niet verhinderen dat de totale tonnage met 21% gedaald is. De zoveelste opeenvolgende daling. In 2012, nochtans ook geen topperiode voor de Haven, zaten we nog aan 3.196.517 ton.

Merk ook op dat van het totale aantal schepen (3.779), maar liefst 3.359 bestemd waren voor de off shore.

Wat zou kunnen helpen om van Oostende een aantrekkelijke haven te maken, is een goed functionerende havenspoorlijn tussen Oostende, Zeebrugge, Gent en Antwerpen. Georges Allaert is daar groot voorstander van. Gelooft het havenbestuur in die piste?

Het valt op dat diversifiëren en haventrafiek voor het stadsbestuur niet meer belangrijk zijn. Het enige criterium waaraan het succes van een haven wordt afgemeten, zijn jobs.  Ten eerste, jobs zijn belangrijk, maar voor Groen is dit niet het enige criterium. Omzet, trafiek en economische toegevoegde waarde zijn ook cruciaal als we een sterke economische stad willen worden. Maar, ten tweede, willen we dat aantal jobs wat meer in detail bekijken.

En dan komen we tot de uitspraken van het havenbestuur in de pers: 988 jobs, waarvan 249 in de offshore (DZW, vandaag). Tussen haakjes, vreemd, want in het jaarverslag zelf wordt gesproken over 200? Maar goed, daar wordt dan lyrisch over gedaan, maar in geen enkel persartikel heb ik een vergelijking gezien met voorbije jaren. Dat is jammer. Bij de publicatie van het jaarverslag 2012 waren er 956 mensen actief in de voorhaven. Op twee jaar tijd is de tewerkstelling dus amper gegroeid. Of nog een vergelijking: het jaarverslag over 2013 stelt dat "de offshore op dit moment al een kleine 300 permanente jobs genereert". En over hoeveel jobs in de offshore spreekt het havenbestuur nu? 249 in de pers, 200 in het jaarverslag. Los van de vraag: wat is het nu? Het is in ieder geval een daling. Offshore is een groeiende industrie, zonder twijfel, maar laten we toch maar oppassen met al te voorbarige en ongenuanceerde zegebulletins.

Nog twee vragen ivm tewerkstelling:

- Vooral het personeel dat uitvaart in de werkbootjes om het onderhoud te doen van de windmolens. Dat gebeurt vooral in de lente en de zomer. Een voorbeeld: in september 2014 waren er 255 werkbootjes, in december 2014 gaat het om 38 en in januari om 67 werkbootjes. Maar dit gaat dan toch niet om voltijdse jobs, maar om seizoensarbeid? Wat doen die arbeiders in de herfst en winter?

In het Jaarverslag wordt uitgegaan van 2 à 2,5 voltijdse jobs per windmolen (blz. 63). Er is sprake van 181 windmolens, dan moeten we toch op een totaal komen van 362 tot 452 jobs in de offshore? In plaats van de geciteerde 200 of 249? 

Voorlopige conclusie: wat een gegoochel met cijfers?

Ferry's: de Haven blijft dit een "topprioriteit" noemen. Terecht. Oostende zonder ferry is niet meer het Oostende dat wij allemaal kennen. Een belangrijke Oostendse vereniging, de vzw Restart, sensibiliseert en informeert de Oostendenaars en het stadsbestuur voor de opstart van een nieuwe ferrylijn. Het jaarverslag stelt zelf terecht dat er geen tekort was aan trafiek, Oostende heeft dat bewezen. Maar: tot nu toe zijn er geen resultaten. Kan er een stand van zaken gegeven worden. Welke perspectieven zijn er? Op zich heeft Oostende de troef van een haven dichtbij de stad, maar de concurrentie op de korte route is niet min. Een route meer naar het noorden biedt meer perspectieven.

Cruises: ook hier moeten we toch eens in alle rust de cijfers bekijken, in plaats van de beloftes zomaar te geloven? Het aantal cruises is in 2014 quasi gestabiliseerd, een stijging van 1 cruise ten opzichte van 2013 tot 17 in totaal. Maar wat werd gezegd bij de presentatie van het jaarverslag 2013, één jaar geleden? "2014 zou een mooi jaar moeten worden voor dat segment met nu al 23 boekingen" (HNB, 23/12/2013). Of nog een jaar eerder, bij het jaarverslag 2012: "Voor komend jaar staan er nu al 27 cruises gepland". (HLN, 28/12/2012). Wat is er aan de hand?

Wat betreft de resultaatrekening. Er is een positief resultaat van 149.000 euro, en dat is mooi. De omzet is echter gedaald van 6.030.663 euro naar 5.543.825 euro. Hoe wordt dit verklaard? Bovendien zien we dat de exploitatiesubsidies en de compenserende bedragen die van de overheid ontvangen werden, gestegen zijn met 650.000 euro. Zonder die subsidies zou het resultaat negatief zijn. Over welke subsidies gaat het, en in welke mate zullen we die in 2015 kunnen aanhouden?

Ten slotte ivm de beruchte piste van een fusie met Zeebrugge? is dat nog een optie of niet? Expert Georges Allaert blijft daarvoor pleiten. En veel ondernemingen in de streek zouden dat een goede zaak vinden. De vrachtaanvoer naar Oostende zou gevoelig kunnen stijgen. Maar er zijn ook risico's: de eigenheid en vooral de autonomie van de Oostendse haven. Een tweede vismijnscenario is kost wat kost te vermijden.

Wouter De Vriendt.