Oostende: gedaan met plastic wegwerpzakken!

23 November 2015

  Een recente studie van de universiteit Gent wees uit dat 60 tot 80 % van het mariene afval, afval door de mens vervaardigd en rechtstreeks of onrechtstreeks opzettelijk of onopzettelijk werd achtergelaten in het mariene milieu, dat 60 tot 80% van dit mariene afval plastic is; Dat is dus schrikwekkend veel.  Nu, het is niet alleen een globaal probleem: het is ook een lokaal probleem: in de Noordzee bepalen de overheersende zeestromingen de eindbestemmingen van drijvend afval: Afval uit Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland en Duitsland drijft af richting Noorwegen; Wetenschappers van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek ILVO identificeerden meer dan 250 soorten verschillende chemicaliën op plastic afval en microplastics in zee. Bovendien ontdekten ze dat het plastic afval een specifieke gemeenschap van bacteriën herbergt die anders is dan in het zeewater of in de zeebodem. Sommige van die bacteriën, zijn potentieel ziekteverwekkend. Onderzoek heeft aangetoond dat 63% van de garnalen en 39% van de sprotten gevangen in de Noordzee microplastics bevatten. In 2013 spoelde in Nieuwpoort  een dwergvinvis aan. Na autopsie aan de ugent bleek dat het dier vier plastic zakken in zijn maag had.

Plastic is niet meer weg te denken uit onze maatschappij, het zit bijna overal in. Plastic wordt uit aardolie gemaakt. Het is een ingewikkelde procedure die erg belastend is voor het milieu. Zo komen er bij de productie van plastic koolstofdioxide en benzeen vrij. Plastic is populair en heeft een aantal onmiskenbaar positieve eigenschappen: het is goedkoop, het is vaak sterk, slijtvast en licht. Recht evenredig daarmee is  plastic uitgegroeid tot een wegwerpproduct, dat zeer moeilijk afbreekbaar is en een groot drijfvermogen heeft. Het accumuleert in het milieu en het kan over grote afstanden getransporteerd worden. Microplastics zijn  dan weer kleine deeltjes plastic die in het milieu terechtkomen. De afmeting van de deeltjes is niet gedefinieerd maar ze kunnen op microscopisch niveau voorkomen.

Met name in zeeën en oceanen kunnen microplastics tot problemen leiden. Als vissen de deeltjes inslikken komen de microplastics in  onze voedselketen terecht. De twee grootste bedreigingen voor mariene organismen zijn dan verstrikking van zeedieren en inname van plastic deeltjes door zeedieren.  Vooral zeehonden en zeeleeuwen worden het zwaarst getroffen door verstrikking, maar ook duikvogels, vissen. Zeevogels, zeeschildpadden worden dan weer zwaar getroffen door de plastieken soep in te nemen uit de zee; Dit is wereldwijd de grootste impact op het mariene leven; Maar daarnaast zijn er andere bedreigingen : beïnvloeding van de zeebodem, transport van invasieve soorten, het machinaal strandruimen zorgt ervoor dat ook het natuurlijke afval mee opgeruimd worden en dat onder meer de meeuwen richting de stad trekken op zoek naar voedsel;?

Vorig jaar nog is er een Nederlandse student aan de Technische universiteit Delft die in samenwerking met 50 ingenieurs een grijparm heeft ontwikkeld om de plastieken soep in de zee aan te pakken. Wat kunnen we doen en wat stellen we voor:

 

Enerzijds is er een mentaliteitswijziging nodig en we stellen vast dat mensen toch langzaamaan hun mentaliteit wijzigen en er zijn mensen die zelf alternatieve draagtassen meenemen als ze uit winkelen gaan en wij kunnen dat als groene fractie alleen maar aanmoedigen. We vernemen dat het stadbestuur burgers sensibiliseert om echt structureel minder plastic draagtassen te gebruiken en ook dat willen we blijvend ondersteunen.

Concreet willen we ons voorstel verfijnen op basis van het antwoord dat we vernamen uit de pers: we vinden het jammer dat een uitdoofbeleid er niet inzit, maar het is juist dat er handelaars zijn, vooral warenhuizen en milieubewuste handelaars die alternatieven aanbieden: herbruikbare tassen, papieren tassen, handelaars die geld aanrekenen. Het is juist dat het probleem zich vooral stelt op de markt en bij kleinhandelaars  die draagtassen zonder enige vorm van restrictie en in bulk draagtassen aanbieden en ik wil hier geen racistisch discours van maken, want wie mij kent weet dat ik graag en veel  en graag naar nachtwinkels ga : het probleem situeert zich ook daar. We blijven bij onze vragen om met de handelaars te overleggen of een rondzendbrief te sturen naar de handelaars en kleinhandelaars waar tekst en uitleg wordt gegeven over de ernstige milieuproblematiek en concrete alternatieven aanbieden. En laten we een kat een kat noemen, bij de nachtwinkels stelt zich vaak ook een taalbarrière. Ook staan bepaalde handelaars open voor bioplastics, 100 procent biologisch afbreekbaar plastiek. Er zijn in dit land producenten van dergelijke bioplastics.  En eigenlijk gaat onze voorkeur daarnaar uit. Want laten we wel wezen, we hebben allemaal weet van hardnekkige sluikstorters. Laat we  ons dus inderdaad  samen op elke mogelijke manier de inspanningen verhogen, laten we de megafoon openzetten en de boodschap blijvend verspreiden en niet alleen naar de overtuigde bewuste burger die reeds, de regels zo goed en zo kwaad naleeft, maar ook bijvoorbeeld naar dagjesmensen of jongeren of kwetsbare groepen. Want het is belangrijk dat we allemaal een inspanning leveren en het kan niet dat bepaalde groepen buiten schot blijven of opgegeven worden. En afval voorkomen is beter dan achteraf opruimen, want veel van die kleine afvalhaarden op het strand zijn licht en klein en worden bij wind en stormtij makkelijk weggeblazen, met het gevolg dat flessen en doppen, plastic zakken en verpakkingen, aanstekers, pellets, piepschuim, netten en vislijnen  het mariene leven verstoren. Preventief optreden is dus de beste oplossing in een stad die door haar unieke positie aan zee de meest directe invloed heeft op het mariene leven. We kijken ook naar de Staatssecretaris van de Noordzee om misschien een opruimactie zoals in Nederland te overwegen.Tot slot ondersteunen we de inspanningen van het stadsbestuur en kunnen we als groene fractie dat alleen maar toejuichen, maar we vragen wel om elke specifieke doelgroep op dezelfde manier blijvend te sensibiliseren, zonder daar bij mensen weg te jagen of te viseren. Met andere woorden: zonder taboe open communiceren naar elk individu in Oostende. We zullen dit in ieder geval kritisch en waakzaam opvolgen.