Arm maakt ziek - Ziek maakt arm Daarom een( wijk)gezondheidscentrum in Oostende ! (1)Er is de problematiek van de sociale gezondheidsongelijkheden. Het feit is niet nieuw dat een zwakke sociaaleconomische positie vaak samengaat met een minder goede gezondheid.(2)

Probleemstelling

Ziek worden heeft voor een laaggeschoolde zwaardere economische gevolgen dan voor een hooggeschoolde.
Volgens de kansarmoedeatlas van de provincie West-Vlaanderen (3) scoort Oostende op basis van een aantal armoede-indicatoren (éénoudergezinnen, alleenstaanden, gescheiden 60-plussers) heel hoog. ( Een uittreksel met deze cijfers werd aan deze bundel toegevoegd als bijlage 1)
Daarom moet er een integrale, gecoördineerde armoedebestrijdingspolitiek komen in Oostende. Werken aan een socialere gezondheidszorg is daarvoor een instrument.

Gezondheidszorg
Ons gezondheidszorgsysteem scoort goed op de wereldranglijst. We hebben het grote voordeel dat 99% van onze bevolking een ziekteverzekering heeft en dat de verplichte ziekteverzekering veel risico's dekt.
Toch zien we nog knelpunten in de toegankelijkheid van de zorg. Patiënten moeten nog altijd remgeld betalen bij de dokter. Het remgeld remt SELECTIEF : mensen met een hoog inkomen worden er niet door tegengehouden; mensen met een laag inkomen worden er wel door tegengehouden.
Er zijn andere manieren om aan toegankelijke gezondheidszorg te doen. In een WIJKGEZONDHEIDSCENTRUM krijgt de arts/centrum een forfaitair bedrag per patiënt en moet de patiënt niks betalen.

Wat bestaat er in Oostende op het vlak van gezondheidszorg en wat zijn de aandachtspunten? (5)
Oostende heeft een Kerngroep Lokaal Gezondheidsoverleg, bestaande uit diverse partners die het lokaal gezondheidsplatvorm voorbereiden. Aandachtspunten:
- De samenwerking tussen de huisartsen en de lokale overheid is niet optimaal
- Onduidelijke afspraken met de huisartsenkring rond de huisartsenwachtdiensten
- Volgens het Lokaal Sociaal beleidsplan is Oostende onvoldoende vertegenwoordigd op diverse fora en overlegorganen, waardoor de Oostendse noden onvoldoende vertaald worden.
De vraag stelt zich dan ook hoe Oostende zijn strategische doelstelling om "betaalbare en kwalitatieve gezondheidszorg, onmiddellijk inspelend op de gezondheidsnoden van iedereen" kan bereiken, zonder een andere aanpak.

Daarom een (wijk)gezondheidscentrum in Oostende, het eerste in West-Vlaanderen!!

? Wat willen we bereiken met een (wijk)gezondheidscentrum?

We willen laagdrempelige eerstelijnsgezondheidszorg aanbieden door een multidisciplinair team met nadruk op de meest kwetsbaren in Oostende. Naast curatieve zorg moet er veel belang worden gehecht aan preventie en gezondheidspromotie in samenwerking met partners in de buurt en in de stad.(4)

Er moet gestreefd worden naar goede samenwerkingsverbanden met gezondheids-en welzijnsinstanties in de stad/regio.

We vertrekken van de visie dat iedereen recht heeft op kwaliteitsvolle en toegankelijke gezondheidszorg.

? Wat is een (wijk)gezondheidscentrum?

Het is een centrum waar iedereen uit een bepaalde buurt/ stad terecht kan voor de raadpleging van een arts, kinesitherapeut of verpleegkundige. Afhankelijk van de noden kan het aanbod van personeel nog worden uitgebreid na de startfase.

Dit multidisciplinair team kan integrale zorg aanbieden met overleg tussen de verschillende disciplines in hetzelfde centrum.
Een dergelijk centrum moet kunnen rekenen op een groot draagvlak van mensen, die een dergelijke sociale gezondheidszorg een warm hart toedragen. Daarom is de inspraak van patiënten, personeel, leden en vrijwilligers noodzakelijk.

Naast de zorgverstrekkers moeten vrijwilligers ook deel uitmaken van het team. Zij staan in voor het onthaal en bij hen kan je terecht om afspraken te maken en om informatie te vragen rond de werking van het centrum.
Want de ervaring leert dat de kracht ligt in het gesprek van persoon tot persoon, rekening houdend met de eigenheid van eenieder. De patiënten aanspreken, motiveren, ondersteunen en opvolgen is cruciaal om resultaten te behalen. Dit vraagt veel tijd, inzet, en toewijding... maar het is een efficiënte wijze van werken.

Voetnoten:

(1) Wijkgezondheidscentrum is een gebruikelijke naam in Vlaanderen. In Wallonië spreekt men over Maison Médicale. Groen! Oostende beseft heel goed dat dit in iedere wijk moet gerealiseerd en gebruikt worden om alle misverstanden te vermijden rond het woord "gezondheidscentrum."
(2) www. Healthinequalities2010.be
(3) Kansarmoedeatlas West-Vlaanderen 2011
(4) Sara Willems (Ugent), Weliswaar.be november-december 2010, nr 96, p.20
(5) Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2014

Forfaitaire betaling of abonnementsgeneeskunde

Artikel 52§1 van de wet van 14 juli 1994 voorziet dat huisartsen, verpleegkundigen en kinesisten forfaitair kunnen betaald worden op basis van het aantal patiënten dat zich in de praktijk inschrijft.

Een persoonlijk aandeel per jaar is eisbaar, maar mag een maximum per jaar niet overschrijden (de situatie is hier verschillend van centrum tot centrum).
Een dergelijk centrum ontvangt maandelijks een vast bedrag voor alle ingeschreven patiënten (ongeacht of ze al dan niet in die maand naar de consultaties kwamen).
Dit bedrag wordt berekend door de diensten van het Riziv op basis van 4 patiëntencategorieën . De maandelijkse bedragen gaan van 6.37euro tot 33.65 euro (cijfers van 1/7/2011).

Dit abonnement omvat de betaling van consultaties en huisbezoeken. Technische prestaties vallen daarbuiten (die worden verrekend via het derde betalers systeem). Indien de patiënt in orde is met zijn mutualiteit betaalt hij geen persoonlijke bijdrage ongeacht de frequentie waarmee hij een beroep doet op huisarts/kinesist/verpleegkundige.

Preventie en gezondheidspromotie

Het forfaitair betalingssysteem laat ook toe tijd te besteden aan preventie en gezondheidspromotie. Dit betekent dat een dergelijk centrum naast het genezen van mensen, ook bezig is met het voorkomen van ziektes (vaccinatieprogramma's) en het ondersteunen van mensen om greep te krijgen op de factoren die een invloed hebben op hun gezondheid.

Gemeenschapsgerichte werking

Een dergelijk centrum wil zich niet alleen richten tot het individu maar ook tot de gemeenschap.
Door een actief gezondheidsbeleid naar de wijk/stad toe wil een wijkgezondheidscentrum, in samenwerking met andere partners zoals OCMW, armengroeperingen en ziekenfondsen, de gezondheidsnoden en - behoeften in kaart brengen en van antwoord dienen.

Er moet dus veel aandacht besteed worden aan dergelijke netwerken en het maken van goed uitgewerkte samenwerkingsovereenkomsten.

Oproep tot het Oostendse OCMW

Vanuit deze Oostendse armoede-indicatoren en vanuit de ervaring van een 21-tal wijkgezondheidscentra in België (Mechelen, Gent, Sint-Niklaas, Zelzate, Deurne, Genk...) vraagt Groen!Oostende dringend aan het OCMW Oostende:

- Om een bespreking te wijden aan deze problematiek en een concreet stappenplan in dit dossier te presenteren : daarom zal het Groen! OCMW-raadslid dit voorleggen op de volgende OCMW-raad! Groen! ziet niet in welke sociale partij tegen dit voorstel kan zijn.

- Om regisseur te zijn in dit dossier : DIT is een prioritaire opdracht voor het OCMW . Dit wil zeggen: de vergadertafel organiseren en al de actoren samenbrengen om een dergelijk centrum op te starten en samen met de actoren contact op te nemen met de Vlaamse vereniging van wijkgezondheidscentra(VWGZ), www.vwgz.be die met een draaiboek het ganse voorbereidingsproces voor de realisatie van een dergelijk centrum begeleidt.

Het OCMW-Oostende, gesteund door de expertise van VWGZ, en in overleg met onder meer de armenbewegingen, moet de motor zijn van een dergelijk initiatief.
In de zoektocht naar startkapitaal kan, in navolging van initiatieven in andere steden, aan de deur geklopt worden bij o.a. de provincie, de stad , de mutualiteiten, Koning Boudewijnstichting, Lotto, andere welzijnsorganisaties (Welzijnszorg), stortingen van individuele weldoeners, etc.

Groen! Oostende is overtuigd van de meerwaarde van een dergelijk centrum in Oostende, waar de armoede toch hoog piekt .
Groen! zal zijn constructieve medewerking en expertise bijdragen aan een dergelijk centrum, als instrument van armoedebestrijding.

Het zou ook het eerste (wijk)gezondheidscentrum zijn in West-Vlaanderen.

Voor Groen! Oostende
Wouter De Vriendt, gemeenteraadslid
Collins Nweke, OCMW-raadslid
Annemie Van der Mueren, lid bestuur Groen! Oostende
Mireille Vlassenbroeck, lid bestuur Groen!Oostende